Προβολή Ταινίας

 

Προβολή Ταινίας.

Πέμπτη  26-01-2012 στις 9.00’ μμ

Ο Μεγάλος Δικτάτωρ, Σάτιρα, ΗΠΑ 1945, Διάρκεια 121’
Σκηνοθεσία: Τσάρλι Τσάπλιν

Ο Τσάρλι Τσάπλιν, υποδύεται έναν διπλό ρόλο σ' αυτήν την πικρή κωμωδία: τον αρχηγό ενός φασιστικού κράτους ένα πρόσωπο που ξεκάθαρα αναφέρεται στο Αδόλφο Χίτλερ και έναν αθώο εβραίο κουρέα υπήκοο αυτού του κράτους που ύστερα από είκοσι χρόνια σε ένα νοσοκομείο, υποφέροντας από αμνησία, επιστρέφει στην πατρίδα του. Εκεί όμως πολλά έχουν αλλάξει, καθώς ο παρανοϊκός δικτάτορας της Τομανίας, Αντενόιντ Χίνκελ, ο οποίος είναι ολόιδιος με αυτόν, σχεδιάζει να κατακτήσει τον κόσμο ξεκινώντας ταυτόχρονα μια μεγάλη εκστρατεία αντισημιτισμού. Η ομοιότητα του ντροπαλού κουρέα με το μεγαλομανή δικτάτορα θα γίνει αιτία τρομερών παρεξηγήσεων...

Ο Μεγάλος Δικτάτωρ είναι η πρώτη ομιλούσα ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν έπειτα από 13 χρόνια ομιλούντος κινηματογράφου. Ο σεναριακός μοχλός είναι ο συνήθης στις ταινίες του Τσάπλιν:

μια παρεξήγηση. Ένας εβραίος κουρέας μπλέκει σε τραγελαφικές καταστάσεις λόγω της εκπληκτικής

ομοιότητάς του με τον δικτάτορα της Αυστρίας, Χίνκελ.

Η ταινία συγκαταλέγεται στα πιο ουσιώδη αντιπολεμικά έργα όλων των εποχών. Άρχισε να

γυρίζεται μόλις το 1937 (στους κινηματογράφους θα προβληθεί το 1940) μέσα σε κλίμα γεμάτο

αντιξοότητες, καθώς ο Τσάπλιν δεχόταν μεγάλες πιέσεις να μην τη γυρίσει. Εξάλλου, χρονολογικά

βρισκόμαστε ήδη στο κέντρο της εθνικιστικής έξαρσης που θα κορυφωθεί λίγα μόλις χρόνια αργότερα

 με τις φρικαλεότητες των ναζί. Χρόνια μετά ο Τσάπλιν θα ομολογήσει πως αν ήξερε τη πραγματική

διάσταση της ναζιστικής θηριωδίας δεν θα διακωμωδούσε ποτέ «τη δολοφονική της παράνοια». 

Άλλωστε, σύμφωνα με τα κινηματογραφικά ντοκουμέντα της εποχής, ο Τσάπλιν αισθανόταν όλο και πιο άβολα κατά τα γυρίσματα πληροφορούμενος την αρρωστημένη δράση του Χίτλερ.

Είναι αξιοσημείωτο το προφητικό σκέλος της ταινίας, αφού μιλά για μια τραγωδία πριν καν

 ξεκινήσει ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος. Πρόκειται για μια ολομέτωπη επίθεση στα ήδη υπάρχοντα, αλλά 

και στα αναδυόμενα συγκεντρωτικά καθεστώτα. Καταγράφοντας πολύ παραστατικά τις διώξεις των

μελλοντικών ετών και σκιαγραφώντας τις παρανοϊκές αντιλήψεις και πρακτικές του ναζισμού, 

ο Τσάπλιν γίνεται προπομπός μιας διαρκώς εντεινόμενης βαρβαρότητας.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι αντιδράσεις ήταν σφοδρότατες. Ο Χίτλερ απαγόρευσε την προβολή

 της ταινίας στη Γερμανία και σε χώρες που είχε υπό τον έλεγχό του. Το ίδιο έπραξε κι ο Μουσολίνι 

κι ο Φράνκο. Μάλιστα στην Ισπανία ο Μεγάλος Δικτάτωρ προβλήθηκε μετά τον θάνατο του Φράνκο, 

μόλις το 1975. Το όνομα του Τσάπλιν βρέθηκε από τη πρώτη στιγμή στη λίστα των ανθρώπων 

που ήθελε να εξοντώσει ο Χίτλερ μόλις θα εισέβαλλε στις ΗΠΑ. Ωστόσο, η περιέργειά του ήταν 

τέτοια που παρήγγειλε μια κόπια της ταινίας. Ο Τσάπλιν θα δηλώσει «Θα έδινα τα πάντα για να μάθω 

τι σκέφτηκε για την ταινία».

Παρά την σκληρή απαγόρευση η ταινία προβλήθηκε μια φορά σε γερμανικό κοινό, όταν κάπου στα

κατεχόμενα Βαλκάνια μια αντιστασιακή οργάνωση αντικατέστησε τη κωμική όπερα με τον Μεγάλο

Δικτάτορα σε ένα στρατόπεδο. Από τους γερμανούς στρατιώτες που είχαν την ευκαιρία να δουν την 

ταινία οι περισσότεροι αποχώρησαν, ενώ κάποιοι άρχισαν να πυροβολούν την οθόνη!

Αν και διαφοροποιείται από τις προηγούμενες παραγωγές του, ο Τσάπλιν αφήνει παρακαταθήκη

στην ιστορία του κινηματογράφου μια ταινία κλασική που φέρει το προσωπικό του στίγμα. Γράφει 

ο ίδιος το σενάριο, αναλαμβάνει την σκηνοθεσία και την παραγωγή, παίζει και τους δύο 

πρωταγωνιστικούς ρόλους, ενώ επιμελείται και της μουσικής. Ο Μεγάλος Δικτάτωρ προτάθηκε για 

5 Όσκαρ (καλύτερης ταινίας, πρωτότυπου σεναρίου, μουσικής, α’ και β’ ανδρικού ρόλου). Σκηνές όπως

αυτή που ο Τσάπλιν χορεύει με την υδρόγειο, του τουρτοπόλεμου ανάμεσα σε δύο δικτάτορες και του πύρινου λόγου στο τέλος έμελλε να μείνουν στις πιο ανεξίτηλες στιγμές της ιστορίας του παγκόσμιου κινηματογράφου.